80-lecie komunikacji autobusowej w Szczecinie

Zlot zabytkowych autobusów
oraz
VII ogólnopolski zjazd stowarzyszeń miłośników komunikacji miejskiej

Szczecin, 22-24.08.2008 r.

Ta impreza już na długo przed jej rozpoczęciem ogłoszona była, jako największe wyzwanie stojące przed Szczecińskim Towarzystwem Miłośników Komunikacji Miejskiej w 2008 roku. Rzeczywiście przygotowanie tej trzydniowej imprezy pochłonęło mnóstwo pracy i nerwów. Ale udało się pokonać wszystkie słabości i problemy. 22, 23 i 24 sierpnia 2008 roku odbyła się w Szczecinie impreza komunikacyjna pod trzema hasłami, a mianowicie: „80 lat komunikacji autobusowej w Szczecinie”, „Zlot zabytkowych autobusów” oraz „VII Ogólnopolski Zjazd Stowarzyszeń Miłośników Komunikacji Miejskiej”. Współorganizatorami jej były oprócz STMKM: Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki w Szczecinie, Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” oraz Miejski Zakład Komunikacyjny w Szczecinie. Wydatnie pomógł także Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego oraz pozostałe, dwie spółki autobusowe.

Trzydniowe spotkanie dotyczące komunikacji zainaugurowano w piątek, 22 sierpnia, w godzinach popołudniowych. Pierwszym zwiastunem był przyjazd chwilę po godzinie 15. na teren dawnej zajezdni tramwajowej Niemierzyn, gdzie trwały jeszcze ostatnie przygotowania do imprezy, niebieskiego Jelcza 043 z miłośnikami z Bydgoszczy. Nieco później, bo przed godziną 18., na ulicę Niemierzyńską dotarli nasi koledzy z Warszawy, jadący ponad 500 kilometrów w Sanie H100 oraz Jelczu 272 MEX. Po zakwaterowaniu w hotelach odbył się pierwszy punkt zlotu miłośników, czyli zwiedzanie zajezdni tramwajowych Pogodno i Golęcin. Na godzinę 18:30 wyznaczono zbiórkę na terenie zajezdni w alei Wojska Polskiego. Zebranych na dziedzińcu zajezdni powitał Kierownik TZP, Ryszard Tamm. Odpowiadał on chętnie na wszystkie nurtujące miłośników pytania. Po ponad półgodzinnym zwiedzaniu chętni wsiedli do przygotowanego składu Tatr T6A2D 211+212 i ruszyli do drugiej szczecińskiej zajezdni – „Golęcin”. Po drodze odwiedziliśmy pętlę „Głębokie”, gdzie odbył się fotostop. Na ulicę Wiszesława zajechaliśmy tuż przed godziną 20. Tym razem zwiedzanie było krótsze, ale zorganizowane dość przyjemnie przez kierownika. Droga powrotna odbyła się przez Wały Chrobrego, gdzie również odbył się postój na zrobienie pamiątkowej fotografii. Przejazd dla gości z innych miast zakończył się około godziny 21. na przystanku „Wawrzyniaka”, skąd przeszli oni do pobliskiego hotelu na nocleg.

• 

• 

Drugi dzień dla miłośników zaczął się wcześnie rano na terenie dawnej zajezdni Niemierzyn. Już od godziny 9. zaczęto przygotowywać pojazdy historyczne do mającej się odbyć wystawy. W międzyczasie swoim czerwonym Jelczem 043 wraz z przyczepą P01 dotarli do Szczecina poznańscy miłośnicy, którzy ze swojego miasta wyruszyli już o 4. nad ranem. Zbliżała się tzw. godzina „zero”, kiedy to bramy zajezdni miały zostać otwarte. Już od godziny 10:30 przed siatką ogradzającą plac wystawowy widać było tłum chętnych, który z każdą chwilą gęstniał. Niestety pogoda robiła się coraz bardziej nieprzyjemna. Tuż przed godziną 11. bramy Muzeum Techniki i Komunikacji zostały otwarte i jednocześnie na ulicę Niemierzyńską zaczęły docierać specjalnie przygotowane bezpłatne autobusy, które przywiozły chętnych na imprezę z różnych części Szczecina i Polic. Autobusy te miały następujące oznaczenia: linia 800 (Solaris Urbino 18 #1850 z SPA „Klonowica”) dojechała z przystanku Zawadzkiego (przystanki na trasie: Zawadzkiego kościół 10:32, Wernyhory 10:35, Osiedle Kaliny 10:40, Osiedle Przyjaźni 10:43, Turzyn dworzec 10:46, Plac Kościuszki 10:48, Niepodległości 10:52, Plac Rodła 10:54, Zajezdnia Niemierzyn); linia 801 (Ikarus 280 #2252 z SPA „Dąbie”) dojechała z przystanku Osiedle Słoneczne (przystanki na trasie: Sanktuarium 10:33, Emilii Gierczak 10:40, Zajezdnia Niemierzyn); linia 802 (Volvo B10MA #2887 z SPA „Dąbie”) z przystanku Osiedle Bukowe (przystanki na trasie: Jasna osiedle 10:40, Zdroje krzyżówka 10:44, Zajezdnia Niemierzyn); linia 803 (MAN NG313 #770 z SPPK Police) z przystanku Police Osiedle Chemik (przystanki na trasie: Police Piłsudskiego rondo 10:33, Komuny Paryskiej 10:52, Sczanieckiej 10:55, Zajezdnia Niemierzyn); linia 804 (MAN SG313 #760 z SPPK Police) z przystanku Police Rynek (przystanki na trasie: Police Mścięcino krzyżówka 10:29, Bandurskiego 10:46, Warszewo kościół 10:51, Duńska 10:54, Zajezdnia Niemierzyn). Największą popularnością cieszył się autobus linii 800, który już po kilku przystankach był zapełniony. Po wysadzeniu pasażerów autobusy zjechały na parking Akademii Rolniczej, by tam oczekiwać przyjazdu na paradę autobusową. Tymczasem w zajezdni Niemierzyn zebranych powitali Dyrektor Muzeum Pan Stanisław Horoszko oraz Prezes STMKM Robert Łubiński. Do zwiedzania oprócz czterech pojazdów z innych miast były wystawione także: szczeciński San H100 oraz Jelcz 043, jeszcze niedawno własność SPPK. Niestety oba pojazdy nie uczestniczyły w późniejszej paradzie ulicami Szczecina. Wystawę taboru, jak i zdjęć (którą przygotowali Konrad Stachura i Piotr Witwicki) obrazujących rozwijanie się komunikacji autobusowej w Szczecinie obejrzało grubo ponad 500 osób. Do pełni szczęścia zabrakło tylko dobrej pogody. Deszcz, który rozpadał się dość mocno po godzinie 11., zmusił odwiedzających do schronienia się w autobusach.

• 

• 

Około godziny 12:30 organizatorzy przystąpili do realizacji kolejnego punktu programu sobotniego dnia. Była nim parada autobusów historycznych oraz współczesnych. Wzięły w niej udział kolejno: San H100 z Warszawy, Jelcz MEX 272 z Warszawy, Jelcz 043 ze Szczecina, Jelcz 043 z Bydgoszczy, Jelcz 043 z Poznania z przyczepą Jelcz P01, Ikarus 280 #2252 z SPA „Dąbie”, MAN SG313 #770 z SPPK Police, Solaris Urbino 18 #1850 z SPA „Klonowica”. Parada pod eskortą motocykla i radiowozu Policji oraz radiowozu Nadzoru Ruchu przejechała następującą trasą: Muzeum Techniki i Komunikacji – Niemierzyńska – Krasińskiego – al. Wyzwolenia – rondo Giedroycia – Piotra Skargi – al. Wojska Polskiego – pl. Zwycięstwa – pl. Brama Portowa – Wyszyńskiego – Most Długi – Energetyków – Gdańska (nawrót pod Estakadą Pomorską) – Trasa Zamkowa – Jana z Kolna – Admiralska – Wały Chrobrego (15-minutowy fotostop na tzw. górnym tarasie) – Komandorska – Jana z Kolna – Trasa Zamkowa – pl. Żołnierza Polskiego – al. Jana Pawła II – pl. Grunwaldzki – al. Piłsudskiego – pl. Sprzymierzonych – al. Wojska Polskiego – Unii Lubelskiej – Klonowica – SPA „Klonowica”. Przejazd odbył się bez większych zakłóceń, a cel podróży został osiągnięty kilka minut przed czasem. Tłum, który wylał się z 8 autobusów nie był jedynym, który tego dnia skusił się na tzw. dzień otwarty Szczecińskiego Przedsiębiorstwa Autobusowego „Klonowica”. Już od około godziny 13. pod zajezdnię przyszło mnóstwo osób, które chciały obejrzeć wystawę współczesnego taboru autobusowego, na którą składały się autobusy ze wszystkich trzech spółek: Solaris Urbino 18 #1850, MAN NG272 #1256, Volvo B10MA #1556 oraz #2887, Volvo B10L-SN12 #1713, MAN NL223 #1205, MAN NL262 #1701, Jelcz 120M #1413, Autosan H6 #1747, Ikarus 280 #2252, Jelcz M11 #359, MAN NG313 #760, MAN SG313 #770, MAN NL313 (15 m) #3023. Oprócz taboru można było obejrzeć warsztaty spółki, zajrzeć w zakamarki zajezdni oraz posłuchać objaśnień pracowników zajezdni. Poprawiła się także zdecydowanie pogoda, a plac manewrowy zapełnił się rodzinami i miłośnikami. Trwało to aż do godziny 15., kiedy to zaplanowano odjazd specjalnych, odwozowych bezpłatnych linii autobusowych, oznaczonych ponownie jako 800-804. Przystanki docelowe miały one identyczne jak te, które przywiozły chętnych na ulicę Niemierzyńską. Niektóre z nich zahaczyły jeszcze o Muzeum Techniki i Komunikacji.

• 

• 

• 

Zwiedzający udali się w podróż do domów, a miłośnicy natomiast do budynku MZK, gdzie chwilę po godzinie 15. zaplanowano uroczyste obrady „VII Ogólnopolskiego Zjazdu Stowarzyszeń Miłośników Komunikacji Miejskiej”. Na początku obrad Robert Łubiński powitał zebranych, a następnie oddał głos Panu Stanisławowi Horoszce, Dyrektorowi Muzeum Techniki i Komunikacji, który także powitał wszystkich i podkreślił aktywność STMKM w doprowadzeniu do powstania Muzeum. Potem do godziny 16:10 trwała przerwa na obiad, który zorganizowano w stołówce MZK. Po przerwie Robert Łubiński zachęcił poszczególne kluby miłośników do krótkiego przedstawienia się. Zrobił to następnie osobiście w imieniu STMKM, a potem przestawiały się kolejno kluby z Gdyni, GOP-u (wraz z prezentacją multimedialną wagonu 105N po remoncie), Łodzi, Wrocławia, Częstochowy, Warszawy, Poznania, Gorzowa Wielkopolskiego oraz Bydgoszczy. Po prezentacjach klubów przystąpiono do wygłaszania referatów. Robert Łubiński przedstawił 35-minutowy wykład pod tytułem: „Od zajezdni do Muzeum”. Dyrektor MTiK uzupełnił go o swoją wypowiedź. Odpowiadał też na pytania zebranych. Potem nastąpiła 15-minutowa przerwa. Po niej przystąpiono do prezentacji kolejnych referatów. Marcin Żabicki z Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie przedstawili wykład pt. „Zamień wóz na bus”, następnie Jakub Jackiewicz z Klubu Miłośników Transportu Miejskiego w Chorzowie Batorym zaprezentował temat: „Sterowanie ruchem tramwajowym w GOP – sygnalizacja”. Potem odbyła się część poświęcona dyskusji. Zdominował ją jeden temat: współpraca przedsiębiorstw komunikacyjnych z klubami miłośników. Wzięli w niej udział koledzy ze Szczecina, Łodzi, Warszawy oraz GOP-u. Warto wspomnieć, iż niestety na zjazd nie dojechali zapowiadani wcześniej koledzy z klubów: zielonogórskiego, gnieźnieńskiego i lubelskiego. O godzinie 20:40 Robert Łubiński zaprosił wszystkich na przygotowaną w stołówce kolację. Po kolacji miłośnicy podstawionym autobusem MAN NL223 udali się do hotelu, by odpocząć po tym najbardziej wyczerpującym dniu imprezy.

Niedziela 24 sierpnia była trzecim i ostatnim dniem wydarzeń. Uczestnicy zlotu (zarówno ci spoza, jak i miejscowi) spotkali się o godzinie 11:30 przy wyjściu z hotelu na ulicy Monte Cassino. Stamtąd podstawionymi autobusami: Solarisem Urbino 18 #1850 oraz Ikarusem 280 #1298” przyjechaliśmy do Polic, do siedziby Szczecińsko-Polickiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. Po drodze odbyły się fotostopy na pętli „Głębokie” oraz na pętli w Siedlicach. W punkcie docelowym w Policach przy ulicy Fabrycznej, gdzie dotarliśmy o godzinie 12:20, czekał na nas Pan Grzegorz Ufniarz, kierownik działu przewozów SPPK. W ciągu następnej godziny uczestnicy zwiedzili niemal całą zajezdnię, począwszy od hali napraw, przeglądów OC, przez plac manewrowy i hangar z autobusami turystycznymi, a skończywszy na budynku administracyjnym zajezdni. W czasie zwiedzania Grzegorz Ufniarz odpowiadał chętnie na wszystkie intrygujące pytania, także te niezbyt chwalebne, dotyczące teraźniejszości spółki. Miłośnicy mogli także wykonać dowolną ilość zdjęć z różnymi typami Jelczy i MAN-ów będących na stanie zajezdni. Zwiedzanie zakończyło się wspólnym zdjęciem niejako na zakończenie imprezy. O godzinie 13:30 autobusy opuściły teren SPPK, jednakże miłośnicy bardzo chwalebnie wypowiadali się odnośnie tej części imprezy. Po zakończeniu zwiedzania wykonano pamiątkowe grupowe fotografie, a następnie nasze autobusy udały się w dwie różne strony: Solaris Urbino 18 wprost do zajezdni SPAK, natomiast Ikarus 280 do centrum Szczecina, pod zajezdnię Niemierzyn oraz Dworzec Główny PKP.

• 

• 

• 

Późnym popołudniem zakończyła się trzydniowa impreza, którą Szczecin zapamięta na długo. Historyczne autobusy wraz z miłośnikami wróciły do swoich miast, a sami miłośnicy do domów. Echa tych sierpniowych dni były na ogół pozytywne, choć nie dało się ustrzec przed błędami. Impreza została zorganizowana przy współpracy większości szczecińskich miłośników, także tych niezrzeszonych w STMKM. Im, a także przedsiębiorstwom komunikacyjnym, należą się chyba największe brawa za profesjonalne podejście do sprawy. W roku 2009 spotkanie miłośników odbędzie się w Łodzi. Czy będzie równie udane, przekonamy się wkrótce.

Szczegółowy program obchodów…

Tekst i foto: Paweł Pieńkowski